Sudety z województwa łódzkiego

 Czy można zobaczyć Sudety z województwa łódzkiego? 

To pytanie może wydawać się nieco szalone - województwo łódzkie? przecież to daleko, bardzo daleko od gór, a poza tym Sudety to góry o kilometr niższe niż Tatry, które są najwyższym w Polsce pasmem górskim! Pomimo tych celnych spostrzeżeń odpowiedź na wcześniej zadane pytanie jest jedna - Sudety z województwa łódzkiego da się zaobserwować, ale jedynie ich bardzo mały skrawek zaliczany do czeskich Jesioników.

Historia tej bardzo niezwykłej i pionierskiej dalekiej obserwacji sięga kilku lat wstecz do czasów gdy odkrywałem możliwości obserwacyjne północy Opolszczyzny w rejonie Byczyny (Ciecierzyn i Byczyna), gdzie obserwować można Sudety Wschodnie w wielu punktów. Zawsze jednak mając już kilka obserwacji z danego miejsca próbowałem zaglądać dalej. W końcu o to chodzi, dalekie obserwacje to obserwowanie obiektów naziemnych z dużych odległość i każdy kilometr więcej daje większa satysfakcję. Niestety ukształtowanie terenu to rzecz, na którą nie mamy wpływu i województwo łódzkie nie ma wzniesień o wybitnych wysokościach. Jednak mając na uwadze obserwacje z północnych rubieży Opolszczyzny zacząłem poszukiwania miejsca w rejonie Wieruszowa i Wielunia, skąd da się zobaczyć Sudety. Oczywiście symulacje komputerowe przeprowadzane w ogólnodostępnych programach symulacyjnych pokazywały kilka perspektywicznych miejsc na tym obszarze, jednak kilkukrotny rekonesans terenowy pokazywał nieubłaganie, że takiego miejsca nie ma. Po prostu we wszystkich perspektywicznych miejscach dalszy horyzont w kierunku Sudetów, niezbędny do przeprowadzenia takiej obserwacji zasłaniają budynki lub las.

Jednak całkiem przypadkiem, bo przejazdem, trafiłem w dosyć interesujące miejsce, które jak się niedawno okazało jest jedynym pewnym miejscem w województwie łódzkim skąd można zaobserwować Sudety. Tym miejscem jest bezpośrednia okolica zabytkowego wiatraka w przysiołku Ożarowa - Kocilewie w powiecie Wieluńskim.

Zabytkowy wiatrak w Kocilewie

 

Krótka historia wiatraka młynarskiego w Kocilewie

Miejsce to jest wybitnie ciekawe, o walorach zarówno edukacyjnych jak i historycznych, samo otoczenie zabytkowego wiatraka również dodaje swoistego klimatu. Południowy skłon Wzgórz Ożarowskich (czyli północno - zachodni skrawek Wysoczyzny Wieluńskiej) wznosi się na tyle wysoko, by na pobliski krajobraz położony na południe roztaczała się z nich szeroka panorama, którą ograniczają dopiero wzgórza progu Herbskiego w rejonie Kluczborka.

 

Widok w kierunku południowo-zachodnim

 

Do samej obserwacji wystarczy lornetka lub aparat z teleobiektywem o ogniskowej 200-300 mm, jednak warunki do takiej obserwacji zdarzają się niezbyt często. Szczególnie korzystny jest tu okres zimy, kiedy słonce zachodzi bardzo blisko miejsca, gdzie widać szczyt Pradziada (o wysokości 1492 m n.p.m.) w czeskich Jesionkach z odległości 149 km. Możemy wtedy liczyć na podświetlenie konturu szczytu dzięki czemu obraz oddalonych obiektów jest bardziej kontrastowy. Do wykonana tej obserwacji wykorzystałem właśnie taką sytuację. Zdjęcia wykonano 25 stycznia 2025 roku, a interaktywną symulację widoku można zobaczyć tutaj. Na koniec dodam, że znalezienie miejsca, w którym należy szukać szczytu Pradziada nie jest trudne, wystarczy znaleźć na bliższym planie charakterystyczne drzewo i budynek przedstawiony na poniższym zdjęciu. Jeśli widzialność jest na tle dobra to pomiędzy nimi, na dalekim horyzoncie ujrzymy fragment czeskich Sudetów. Teoretyczne z okolicy wiatraka w Kocilewie widać również szczyt Keprnik (1423 m n.m.) - trzeci co do wysokości w Jesonikach, mi jednak nie udało się go zobaczyć i podejrzewam, że z powodu mniejszej wysokości nie jest on jednak z tego miejsca widoczny. 

 

Widok w kierunku czeskich Jesioników z Kocilewa, ogniskowa 100 mm

Pradziad 1492 m n.p.m. widziany z Kocilewa w pow. wieluńskim, ogniskowa 300 mm

Pradziad 1492 m n.p.m. widziany z Kocilewa, zdjęcie powiększone przez przycięte z ogniskowej 300 mm

Pradziad 1492 m n.p.m. widziany z Kocilewa, dystans 149 km, ogniskowa zdjęcia wynosi 300 mm

 

 Pradziad 1492 m n.p.m. widziany z Kocilewa, dystans 149 km, ogniskowa zdjęcia wynosi 300 mm

 

 Pradziad 1492 m n.p.m. widziany z Kocilewa w pow. wieluńskim, ogniskowa 300 mm

 

Lokalizacja miejsca obserwacji

 

Pole widzenia w kierunku Jesioników z Kocilewa

 

Jak można zaobserwować na powyższych zdjęciach widać niewielki fragment szczytu, przez który przewiewało niskie chmury oraz 146,5 metrowej wysokości wieżę - nadajnik radiowo-telewizyjny. Co mogło by świadczy o tym, że mieszkańcy ziemi wieluńskiej mogą bez przeszkód odbierać sygnał czeskiej telewizji naziemnej. Dla porównania chciałbym również zaprezentować zajęcie Pradziada z okolic Trzebnicy (około 130 km) zrobione kilka godzin wcześniej. Dzięki niemu łatwo jest sobie zobrazować jak niewiele tej wielkiej góry można obserwować z Ożarowa. 

 

Pradziad widziany tego samego dnia z okolicy Trzebnicy

 

Podsumowując jest to pierwsza udana i nowatorska obserwacja, pokazująca, że z województwa łódzkiego widać Sudety. Do tej pory w środowisku dalekich obserwatorów temat takiej obserwacji przewijał się kilkukrotnie, jednak potencjalna obserwacja była raczej domysłem, gdyż brakowało odpowiedniego miejsca by spróbować takiej obserwacji. Kto wie? może w przyszłości uda się zobaczyć Sudety z innego miejsca w województwie łódzkim.

Źródła danych:

• Symulacja www.udeuschle.de
• Symulacja www.heywhatsthat.com 
• Mapy programu Google Eartch i Google Maps 
• Mapy www.openstreetmap.org
• Mapy www.geoportal.gov.pl 
• Wikipedia Wyżyna Wieluńska
• Wikipedia Ożarów