Skąd widać Elektrownię Opole

Skąd widać Elektrownię Opole? 

Gdybym zadał takie pytanie osobie mieszkającej w rejonie Opola to zapewne rozmówca spojrzałby na mnie w sposób sugerujący jednoznacznie moje nierozgarnięcie i odparłby, że z każdego miejsca gdzie tylko nie zasłaniają jej pobliskie budynki lub drzewa. Ponieważ jest to obiekt tak ogromny, że trudno go czymkolwiek zasłonić, nawet ze sporego dystansu. Gdybym jednak takie pytanie zadał w województwie dolnośląskim lub wielkopolskim zapewne wzbudziłbym zdumienie, albo wręcz śmiech. Okazuje się jednak, że to zagadnienie jest niezwykle ciekawe i nie znalazłem w internecie jakiegokolwiek kompendium wiedzy na ten temat. Postanowiłem zatem stworzyć je sam. Przez wiele lat w pogoni za dalekimi obserwacjami miałem wielokrotnie na celowniku Elektrownię Opole z miejsc, które mogłyby się wydawać zupełnie nieprawdopodobnymi do jej oglądania. W poniższym artykule postaram się przedstawić najciekawsze zdjęcia przedstawiające Elektrownię Opole, wyjaśnić skąd najdalej można ją dojrzeć oraz co najważniejsze, przedstawić liczne punkty widokowe, z których widać tą niezwykłą budowlę, a w zasadzie zakład składający się z kilku gigantycznych budowli.

Nie będę się rozwodził nad charakterystyką Elektrowni Opole, każdy zainteresowany znajdzie w internecie mnóstwo informacji na jej temat. Jednak by dobrze zacząć należy podać wysokości największych poszczególnych elementów infrastruktury elektrowni, ponieważ właśnie wysokość tych elementów wpływa na ich widoczność z dużego dystansu. Należałoby również wspomnieć nieco o jej położeniu geograficznym, jest ono równie ważne.

Ślęża, obłoki kondensacyjne Elektrowni Opole widziane przed wschodem słońca (2012-12-08)

Elektrownia Opole niczym skomplikowany organizm składa się z licznej, drobnej infrastruktury technicznej, jednak znaczną wysokość osiąga tylko kilka jej elementów. Wartym podkreślenia jest fakt, iż od 1993 roku, kiedy to elektrownia zaczęła produkować prąd, nastąpiła jej znaczna rozbudowa i do 2019 roku zakład wzbogacał się w kolejne wysokie elementy. Na obecną chwilę Elektrownia Opole składa się z:

• komina o wysokości 250 m,
• dwóch chłodni kominowych (nr 1 i 2) o wysokości 132 metrów każda,
  
• czterech bloków energetycznych  (nr 1, 2, 3, 4) o wysokości 110 m każdy,

elementy te zostały oddane do użytku pomiędzy 1993 a 1997 rokiem. Około 2010 roku wybudowano również zbiorniki na gips (powstały z odsiarczonych spalin) i popiół o wysokości koło 50-60 m. Natomiast od 2014 do 2019 roku trwały prace nad budową i ukończeniem kolejnych elementów:

• dwóch chłodni kominowych (nr 3 i 4) o wysokości 185 m każda,
• dwóch bloków energetycznych (nr 5 i 6) o wysokości 125 m każdy,
• zbiorników / magazynów na gips i popioły o wysokości 70 m.

Wszystkie wymienione elementy działają dziś razem i tworzą kompleks budowli widoczny z bardzo daleka. Wspomnieć należy o tym, że 250 metrowy komin Elektrowni Opole jest najwyższą budowlą (konstrukcją) w województwie opolskim.

 

Opis najważniejszych konstrukcji Elektrowni Opole, zdjęcie wykonane z Biskupiej Kopy (2019-03-08)

Elektrownia znajduje się na terenie miejscowości Brzezie, położonej o około 10 km na północ od centrum Opola, na wysokości około 150 m n.p.m. Geograficznie rzecz ujmując jest to Dolina Odry na odcinku Pradoliny Wrocławskiej. Do tego odcinka Pradoliny Wrocławskiej przylega od północy rozległy obszar Równiny Opolskiej a od południa Równiny Niemodlińskiej. W szerszym ujęciu regionalnym elektrownia leży niemal w centrum Niziny Śląskiej (do której należy Równina Opolska i Niemodlińska), od południa, południowego-zachodu i zachodu nizinę okalają Sudety i Przedgórze Sudeckie. Od wschodu graniczy ona z pasem Wyżyn Śląsko-Krakowskich (Wyżyną Woźnicko-Wieluńską i Wyżyną Śląską), a od północy z pasem wzgórz należących do regionu Wału Trzebnickiego i niewielkim fragmentem Niziny Południowowielkopolskiej, jakim jest Wysoczyzna Wieruszowska. Poza granicami Polski - w Czechach, Nizina Śląska graniczy z pasmem Niskiego Jesionika i z Kotliną Ostrawską. Podsumowując Elektrownia Opole znajduje się niemal w środku ogromnego zagłębienia terenowego jakim jest Nizina Śląska, a wokół znajduje się teren położony wyżej.

Położenie Niziny Śląskiej (zielony kontur) i Elektrowni Opole na tle topografii południowo-zachodniej Polski. Nazwy mezoregionów (mniejszych krain geograficznych) przyjęte wg podziału fizycznogeograficznego Polski J. Kondrackiego, źródło podkładu mapowego: Wikimedia Commons / Aotearoa

Takie umiejscowienie sprawia, że Elektrownia Opole widoczna jest doskonale z dużych dystansów od strony południowo-zachodniej i zachodniej, czyli z wyniesionych względem równin Sudetów i z wyższych miejsc Przedgórza Sudeckiego. Nieco słabiej widoczna jest od strony północno-zachodniej i północnej. Jednak z bardzo wysokich budynków Wrocławia, bądź Oławy i niektórych najwyższych wzniesień Wzgórz Trzebnickich i Ostrzeszowskich oraz Równiny Oleśnickiej i krawędzi Wysoczyzny Wieruszowskiej można dojrzeć szczytowe partie komina i chłodni kominowych Elektrowni Opole, nawet z województwa wielkopolskiego. Natomiast od strony północno-wschodniej i wschodniej dalekie widoki na Elektrownię Opole są mocno ograniczone. Zasięg widoczności pokrywa się ze strefą graniczną pomiędzy Niziną Śląską a Wyżyną Woźnicko-Wieluńską i Wyżyną Śląską. Jest to granica geograficzna, ale poniekąd dosyć zbieżna z granicą pomiędzy województwem opolskim i śląskim. Należy wspomnieć, że jedynymi miejscami z powierzchni gruntu w województwie śląskim, z których możemy dojrzeć Elektrownię Opole to wysokie wzgórza w okolicach Lublińca i Toszka. W kierunku południowo-wschodnim widoczność Elektrowni Opole ogranicza masyw Chełma z kulminacją w postaci Góry Świętej Anny. W kierunku południowym elektrownia widoczna jest z najwyższych szczytów Beskidu Morawsko-Śląskiego w Czechach, jednak po stronie polskiej widoki ograniczone są przez wyższe wzniesienia Płaskowyżu Głubczyckiego, który należy wprawdzie do Niziny Śląskiej, ale jego średnia wysokość (około 280-300 m n.p.m.) jest na tyle duża, by uniemożliwić obserwacje Elektrowni Opole z południa, czyli z rejonu Opawy.

Poniżej znajdują się zajęcia Elektrowni Opole wykonane z dużej odległości. Są one ułożone w porządku chronologicznym, przez co lepiej dokumentują zmiany wyglądu elektrowni spowodowane rozbudową. Aby dobrze przedstawić problem i uzmysłowić z jakimi przybliżeniami mamy do czynienia, przed obejrzeniem prezentowanych zdjęć zapraszam do zapoznania się z  artykułem na temat teleobiektywów używanych w dalekich obserwacjach, link do artykułu tutaj. Polecam, ponieważ pod linkiem znajdują się zdjęcia Elektrowni Opole fotografowanej na różnych ogniskowych.

 2012-12-08, Ślęża (718 m n.p.m.), widok w czasie zimowej inwersji, dystans 83,5 km

2013-05-20, Stogniewice koło Kępna, woj. wielkopolskie, dystans 41 km

2013-05-31, Wzgórze Kobyla Góra (284 m n.p.m.) koło Ostrzeszowa w woj. wielkopolskim, dystans 67 km

2013-06-16, Wzgórza Strzelińskie, wioska Romanów, dystans 56 km

2013-08-15, Ślęża (718 m n.p.m.), dystans 83,5 km

2014-06-16,  Śnieżka (1603 m n.p.m) w Karkonoszach, dystans 151 km

2014-08-17, Wzgórze Goliny (168 m n.p.m), Gaj Oławski, widok na elektrownię ponad zabudowaniami Brzegu, 

dystans 49 km

2015-05-15, Namysłów, dystans 39,5 km

 

2015-05-31, Wzgórza Strzelińskie, Koziniec (246 m n.p.m.) dystans 56,5 km

2015-05-31 Wzgórza Strzelińskie, wioska Romanów, dystans 56 km

2015-09-06, Węża koło Nysy, Płaskowyż Głubczycki, dystans 45,5 km

2015-12-26 Węża koło Nysy, Płaskowyż Głubczycki, dystans 45,5 km

2016-05-15, Czyżowice koło Prudnika, Płaskowyż Głubczycki, dystans 50 km

2016-06-06, Maciejów koło Kuczborka, dystans 43,5 km

2016-12-29, obłoki kondensacyjne Elektrowni Opole, okolice szczytu Śmielec (1424 m n.p.m.) w Karkonoszach, 

dystans 162,5 km

2017-04-30, widok z wieży widokowej na Gromniku (393 m n.p.m), dystans 54,5 km

2017-05-28, Słupia nad Bralinem, woj. wielkopolskie, dystans 61 km

2017-07-26, Ślęża (718 m n.p.m.), dystans 83,5 km

2017-08-07, widok z wieży widokowej na Gromniku (393 m n.p.m), dystans 54,5 km

2017-12-26, Biskupia Kopa (890 m n.p.m) po stronie czeskiej, dystans 65 km

2018-04-14 Borowa (853 m n.p.m) w Górach Wałbrzyskich, dystans 111,5 km

2018-09-30, Śnieżnik (1425 m n.p.m), dystans 95 km

2018-09-30, Śnieżnik (1425 m n.p.m), dystans 95 km 

2019-03-08, Biskupia Kopa (890 m n.p.m) po stronie polskiej, dystans 65 km

2019-06-02, Ligocka Góra (363 m n.p.m), Wzgórza Krzyżowe, dystans 79,5 km

2019-08-02, wieża widokowa w Kotowicach pod Wrocławiem, dystans 56 km

2019-09-22,  Srebrna Kopa (795 m n.p.m), dystans 63 km

2019-10-12, Kościół Garnizonowy we Wrocławiu, dystans 72 km

2019-10-12, Ślęża (718 m n.p.m.), dystans 83,5 km

2019-10-17, Katedra we Wrocławiu, dystans 71 km

2019-10-17, wzgórze Wiszniak (247 m n.p.m) koło Węgrzynowa, Wzgórza Trzebnickie, dystans 84 km

2020-01-24, Pradziad (1491 m n.p.m), dystans 87,5 km

2020-03-01, Nowoleska Kopa (368 m n.p.m) na Wzgórzach Strzelińskich, dystans 58 km

2020-05-21,  Kalenica (964 m n.p.m) w Górach Sowich, dystans 95 km

2020-05-27, Radunia (577 m n.p.m) w Masywie Ślęży, dystans 83 km

2020-11-15, Kłodzka Góra (757 m n.p.m.) w Górach Bardzkich, Elektrownia Opole widoczna ponad elektrownią 

wiatrową w Lipnikach, dystans 86,5 km

2021-01-23, Maciejów koło Kuczborka, dystans 43,5 km

 

Miejsca, z których wykonywano powyższe zdjęcia Elektrowni Opole

 

Dla uzupełnienia istniejącego stanu wiedzy należy podać jeszcze maksymalne zasięgi widoczności wg symulacji komputerowych. Ponieważ jest jeszcze teoretycznie (i na pewno również w praktyce) bardzo dużo miejsc, skąd Elektrownię Opole można zobaczyć. Poniższa mapa przedstawia symulację maksymalnego zasięgu widoczności Elektrowni Opole dla dwóch wariantów, które z pewnością gwarantują zobaczenie wysokich elementów elektrowni. Jak obrazują to zdjęcia, z dużych odległości, bardzo często wyłania się tylko szczytowa partia komina i wyższych chłodni kominowych, dlatego symulacje przeprowadzono tak by to odzwierciedlić.

1. Wariant pierwszy (ciemnoniebieski) obrazuje najdalsze pewne miejsca, z których, z powierzchni terenu, obserwować możemy fragmenty Elektrowni Opole położone powyżej 300 m n.p.m. Zakłada ona, że z wyznaczonych miejsc zobaczymy to co znajduje się powyżej 150 metra konstrukcji, zatem będą to wierzchołki 185 metrowych chłodni kominowych 5 i 6 oraz 150 m szczytu komina.
2. Wariant drugi (jasnoniebieski) obrazuje najdalsze pewne miejsca, z których z powierzchni terenu widzimy to co znajduje się powyżej 350 m n.p.m. na terenie elektrowni. Zatem wyznacza ona najdalsze miejsca skąd widać jedynie 100 m szczytu komina.

 Symulacja przedstawiająca najdalsze miejsca dla poziomu gruntu, skąd zobaczyć można Elektrownię Opole

Oczywiście poza wyznaczonymi symulacją strefami też możemy dojrzeć elektrownię z powierzchni gruntu, ale z mniejszym prawdopodobieństwem. Albo zobaczymy zaledwie 50 m szczytu komina, zapewne tyle łatwo jest przeoczyć. Symulacja nie obejmuje wysokich obiektów, zatem poza symulowaną strefą z wysokiego budynku lub konstrukcji Elektrownię Opole można zobaczyć. Dobrym przykładem są tutaj zdjęcia z wież kościołów we Wrocławiu i z 40 metrowej wysokości wieży widokowej w Kotowicach pod Wrocławiem. Dodatkowa wysokość pozwala w tych przypadkach na obserwacje szczytu komina i wierzchołka chłodni kominowych 5 i 6. Dla bardziej wnikliwych polecam zapoznanie się z dokładniejszymi symulacjami, uwzględniającymi nie tylko te najdalsze miejsca, ale również te bliższe. Symulacja w wariancie pierwszy (tak jak powyżej): link i w wariancie drugim (tak jak powyżej): link.

Podsumowując należy napisać, że Elektrownia Opole jest bardzo wdzięcznym obiektem do obserwacji, pomimo, iż nie jest często głównym tematem zdjęć dalekoobserwacyjnych. Zwykle ukryta gdzieś na drugim planie i czasem niezauważana ma w sobie spory potencjał dla osób znających zapach dalekich obserwacji.

Źródła danych:

• Symulacja www.heywhatsthat.com 
• Symulacja www.heywhatsthat.com 
• Mapy programu Google Eartch i Google Maps 
• Mapy www.openstreetmap.org
• Mapy www.geoportal.gov.pl
• 500 mm 2019/05/Borowa
• 500 mm 2019/04/Biskupia Kopa 
• 500 mm 2017/12/Biskupia Kopa
• 500 mm 2017/07/Ślęża 
• 500 mm 2017/07/Dalekie obserwacje cz. 2
• 500 mm 2017/05/Słupia pod Bralinem 
• 500 mm 2016/07/Maciejów koło Kluczborka
• 500 mm 2016/06/Czyżowice koło Prudnika
• 500 mm 2015/12/Stogniewice koło Kępna 
• 500 mm 2015/06/Namysłów 
• 500 mm 2015/03/Ślęża
• 500 mm 2014/12/Kobyla Góra 
• 500 mm 2014/06/Śnieżka
  
• Dalekieobserwacje.eu Elektrownia Opole Widziana z Przedniej Kopy
  
• Dalekieobserwacje.eu Elektrownia Opole spod Słonecznej w G. Swoich
• Dalekieobserwacje.eu Elektrownia Opole z Biskupiej Kopy
• Dalekieobserwacje.eu Nocny widok na Elektrownie: Opole, Bielsko i Wrocław...z Pradziada
• Dalekieobserwacje.eu Komin Elektrowni Opole widziany z Wrocławia 
• Wikipedia Chłodnia kominowa (pol.)
• Wikipedia Elektrownia Opole (pol.) 
• Wikipedia Lista najwyższych konstrukcji w Polsce (pol.)
• Wikipedia Nizina Śląska (pol.)
• Wikipedia Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski (pol.)
• Wikimedia Commons File:Regiony_Kondrackiego-hipsometria.png (Aotearoa)
• Aeronautical obstacles of Poland (Mapa Przeszkód Lotniczych na terenie Polski) 
• nto.pl Góry, maszty, kominy, poznajcie najwyższe punkty Opolszczyzny
• instalwaw.com.pl Aktualności: Elektrownia Opole – ruszyła budowa pierwszego zbiornika popiołów
• kierunekenergetyka.pl Opole: zbiorniki magazynowania popiołu
• opole.wyborcza.pl Elektrownia Opole. Nowa chłodnia kominowa wysoka jak Pałac Kultury